مهم ترین دلایل چاقی 10عاملی که منجر به چاقی می شود

 

به انباشتگی غیر معمول چربی در بدن، اضافه وزن یا چاقی می گویند که می تواند روی سلامت تاثیر بگذارد. شاخص توده بدن (BMI) نسبت قد به وزن ساده ای است که معمولا برای تشخیص اضافه وزن و چاقی در افراد بالغ مورد استفاده قرار می گیرد. چاقی همیشه به علت پرخوری نیست بلکه دلایل چاقی می توانند متفاوت باشند. در این مقاله ۱۰ عامل مهم چاقی از جمله ژنتیک، بیماری، داروهای خاص و … را مورد بررسی قرار می دهیم. چاقی یکی از بزرگترین مشکلات سلامت در دنیا است که با مشکلاتی از قبیل فشار و قند خون بالا و مشخصات لیپید ضعیف خون همراه است که به آن سندروم متابولیک می گویند. افراد با سندروم متابولیک در مقایسه با کسانی که وزن طبیعی دارند بیشتر در خطر ابتلا به بیماری هایی نظیر دیابت نوع ۲ و بیماری های قلبی هستند. در طول چند دهه گذشته، دانشمندان بسیاری روی کشف دلایل چاقی و چگونگی پیشگیری و درمان آن تحقیقاتی را انجام داده اند. چند واقعیت درباره اضافه وزن و چاقی از سال ۱۹۸۰ میلادی، چاقی در سراسر جهان دو برابر شده است. در سال ۲۰۱۴ بیش از ۱٫۹ بیلیون فرد بالغ در سنین ۱۸ سال به بالا دچار اضافه وزن بودند و از این میان ۶۰۰ میلیون نفر از چاقی رنج می بردند. ۳۹ درصد افراد بالغ ۱۸ سال به بالا در سال ۲۰۱۴ اضافه وزن داشتند و ۱۳ درصد با چاقی درگیر بودند. بیشتر جمعیت جهان در کشورهایی زندگی می کنند که چاقی و اضافه وزن، افراد بیشتری را از کمبود وزن می کشد. ۴۱ میلیون کودک زیر ۵ سال در سال ۲۰۱۴ دچار اضافه وزن یا چاقی بودند. چاقی قابل پیشگیری است. تعریف اضافه وزن و چاقی برای افراد بالغ از این قرار است: اضافه وزن یعنی BMI فرد، برابر با ۲۵ یا بیشتر از آن باشد. چاقی یعنی BMI فرد، برابر با ۳۰ یا بیشتر از آن باشد. BMI بیشترین استفاده را در تشخیص اضافه وزن و چاقی در همه جنسیت ها و سنین دارد. با این حال BMI شاخص کاملا مورد اعتمادی نیست چون ممکن است میزان چربی را در افراد مختلف یکسان نشان دهد. هنگام تعریف اضافه وزن و چاقی برای کودکان، سن را نیز باید مد نظر قرار داد. تعریف اضافه وزن و چاقی برای کودکان از این قرار است: کودکان زیر ۵ سال: اضافه وزن در کودکان: نسبت قد به وزن بالاتر از ۲ در استاندارد رشد کودکان است. چاقی در کودکان: نسبت قد به وزن بالاتر از ۳ در استاندارد رشد کودکان است. جدول رشد کودکان زیر ۵ سال سازمان بهداشت جهانی کودکان در سنین ۵ تا ۱۹ سال تعریف اضافه وزن و چاقی در کودکان ۵ تا ۱۹ سال از این قرار است: اضافه وزن در این سنین، بیش از یک فاصله در استاندارد رشد است. چاقی در این سنین، بیش از ۲ فاصله در استاندارد رشد است. جدول رشد کودکان ۵ تا ۱۹ سال سازمان بهداشت جهانی حقایقی درباره اضافه وزن و چاقی برخی از پیش بینی های اخیر سازمان بهداشت جهانی از این قرار است: به صورت کلی حدود ۱۳ درصد جمعیت جهان در سال ۲۰۱۴ ( ۱۱ درصد آقایان و ۱۵ درصد خانم ها ) دچار چاقی بودند. در سال ۲۰۱۴، ۳۹ درصد افراد بالغ ۱۸ سال به بالا ( ۳۸ درصد آقایان، ۴۰ درصد خانم ها ) دچار اضافه وزن بودند. بین سال های ۱۹۸۰ تا ۲۰۱۴ میزان شیوع چاقی در سراسر جهان دو برابر شده است. تخمین زده شد در سال ۲۰۱۴ ، ۴۱ میلیون کودک زیر ۵ سال دچار اضافه وزن یا چاقی شده اند. با اینکه چاقی در کشورهای پر درآمد یک مشکل به حساب می آمد اما در حال حاضر در کشورهایی با درآمد متوسط یا پایین نیز یک مشکل به حساب می آید. چاقی و اضافه وزن در مقایسه با لاغری و کمبود وزن، میزان مرگ و میر بیشتری در سراسر دنیا داشته است. تعداد افراد چاق و دارای اضافه وزن در جهان از افراد لاغر بیشتر است. چه چیزی باعث چاقی و اضافه وزن می شود؟ دلیل اصلی چاقی و اضافه وزن، عدم تعادل انرژی بین کالری دریافتی و کالری مصرفی است. علت های اصلی این عدم تعادل در جهان: افزایش مصرف غذاهای سرشار از انرژی که چربی بالایی دارند. افزایش عدم تحرک به دلیل مشاغل پشت میز نشینی، تغییر نحوه حمل و نقل و افزایش شهر سازی. تغییر در الگوهای غذایی و فیزیکی معمولا به دلیل تغییرات زیست محیطی و اجتماعی است. در ارتباط با توسعه و عدم سیاست های حمایتی در بخش هایی از جمله سلامت، کشاورزی، حمل و نقل، برنامه ریزی شهری، محیط زیست، پردازش مواد غذایی، توزیع، بازاریابی و آموزش و پرورش. عواقب شایع اضافه وزن و چاقی برای سلامت چیست؟ افزایش میزان BMI، دلیل اصلی افزایش خطر بیماری های غیر واگیردار است از جمله: بیماری های قلبی و عروقی ( اساسا بیماری های قلبی و سکته مغزی ) که در سال ۲۰۱۲ دلیل اصلی مرگ و میر بودند. دیابت اختلالات اسکلتی عضلانی ( مخصوصا آرتروز ) برخی از سرطان ها (از جمله آندومتر، سینه، تخمدان، پروستات، کبد، کیسه صفرا، کلیه و روده ) خطر این بیماری های غیر واگیر دار با افزایش BMI بیشتر می شود. چاقی در دوران کودکی با افزایش احتمال چاقی، مرگ زودرس و یا ناتوانی در بزرگسالی مرتبط است. اما علاوه بر افزایش خطرات در آینده، کودکان چاق مشکلاتی مانند دشواری در تنفس، افزایش خطر شکستگی، فشار خون بالا، علائم زودرس بیماری های قلبی عروقی مقاومت به انسولین و تاثیرات روانی را نیز تجربه می کنند. روبرو شدن با فشار مضاعف بیماری بسیاری از کشورهایی که درآمدشان کم یا متوسط است، در حال حاضر با فشار مضاعف این بیماری روبرو شده اند. با وجود اینکه این کشورها درگیر مقابله با بیماری های عفونی و سوء تغذیه هستند در عین حال با افزایش خطر عوامل بیماری های غیر واگیر دار نظیر اضافه وزن و چاقی نیز روبرو شده اند. در حال حاضر، اینکه جمعیت یک کشور هم چاق و هم دچار سوء تغذیه باشند، تبدیل به چیزی شایع شده است. چگونه می توان اضافه وزن و چاقی را کاهش داد؟ چاقی و اضافه وزن درست مانند بیماری های غیر واگیرداری که به آنها مربوط است قابل پیشگیری هستند. حمایت محیط و جوامع تا حدود زیادی می تواند روی شکل گیری انتخاب افراد تاثیر بگذارد. آموزش انتخاب درست و سالم توسط جوامع به افراد کمک می کند نرخ اضافه وزن و چاقی را تا حدود زیادی کاهش دهند. صنعت تغذیه می تواند نقش بسیار بزرگی در کاهش اضافه وزن و چاقی ایفا کند: کاهش مقدار چربی، قند و نمک در غذاهای فرآوری شده. اطمینان حاصل کردن از اینکه انتخاب های سالم و مغذی در دسترس همه افراد قرار می گیرد. محدود کردن بازار فروش غذاهایی که سرشار از قند، نمک و چربی هستند مخصوصا غذاهایی که کودکان و نوجوانان را هدف قرار داده اند. حصول اطمینان از در دسترس بودن غذاهای سالم و همچنین حمایت از فعالیت های فیزیکی. در سطح شخصی افراد می توانند: انرژی دریافتی خود از چربی ها و قندها را محدود کنند. مصرف میوه و سبزیجات را افزایش دهند، همچنین حبوبات، غلات کامل و آجیل ها درگیر فعالیت فیزیکی روزانه شوند (۶۰ دقیقه روزانه برای کودکان و ۱۵۰ دقیقه به صورت پراکنده در طول هفته برای افراد بزرگسال). مسئولیت های فردی تنها زمانی می توانند تاثیرگذار باشند و عملی شوند که افراد به سبک زندگی سالم دسترسی داشته باشند. مسلم است که در صورت فقر و عدم امکانات، افراد گزینه های زیادی برای سالم زندگی کردن نخواهند داشت بنابراین تا حدودی این افزایش اضافه وزن و چاقی را می توان به خاطر عدم آموزش، عدم فرهنگسازی و همچنین نبود امکانات دانست.